Greklerde altın ve gümüş gibi değerli malzemeden yapılan heykellerin içi-dolu teknikte yapılmadıkları görülür. Gümüş tek başına sadece küçük heykel ve kabartmalarda kullanılmıştır. Altın ise genellikle fildişi ile birlikte kullanılmıştır. Pheidias’ın yaptığı “Athena Parthenos” ve “Olympia Zeus” heykelleri bu türün en önemli örnekleridir. Bazı tapınakların kült heykellerinin de aynı malzemeden yapıldığı düşünülmektedir. Dephi’deki arkaik parçalardan burada da bir altın-fildişi heykel olduğu sonucuna varılmaktadır.
Grek ve Romalıların kullandıkları ana metaller şunlardır:
- altın,
- gümüş,
- bakır,
- kalay,
- kurşun,
- demir
- civa
Son yıllarda Olympia’da, Pheidias’ın Zeus’u gibi, üzerinde altın giysiler bulunan bazı tera-kota heykelcikler de ele geçmiştir. Çıplak olması gereken yerlerin fildişinden oyulmuş bu tür eserlerin üzerlerine ise altından giysiler giydirilmiştir. Bazı hallerde gerekli görülen kısımlara boyalarla süsleme eklenmiştir.
Bazen bronz heykellerde olduğu gibi, mermer heykeller de altından yaldızlanmaktaydı. Örneğin, Praxiteles’in Thespia Erosu’nun kanatları altın yaldızla kaplanmıştır. Altın yaldız geleneğine Romalılarda da tanık oluyoruz
Grek heykeltıraşlığının her evrede yaygın olarak kullandığı malzemelerin başında bronz gelir. Bronz Heykeltıraş POLYKLEİTOS ve LYSİPPOS da dahil bir çok sanatçı tarafından sevilerek kullanılmıştır.
Erken eserlerin plakalar halinde kesilmiş bronz levhalardan çekiçle dövülerek biçimlendirildiğine tanık oluyoruz. Daha sonra da bronz döküm tekniğine geçilmiştir. Grek bronz eserleri, boyanmamışlar; kendi doğal renkleri olan altın sarısı renginde bırakılmışlardır. Ancak, bu tür eserlerin üzeri zamanla patina (yeşil küf) ile kaplanmıştır.
Figürinler ve küçük kabartmalarda şu malzemeler kullanılmıştır:
- taş (mermer, kireçtaşı, alabaster)
- metal (altın, gümüş, bronz, kurşun ve demir)
- fildişi,
- kemik,
- amber,
- balmumu,
- ahşap
- tera-kota (pişmiş toprak) malzeme olarak kullanılmıştır.
Bu tür figürinlerden ancak bir kısmı günümüze dek gelebilmiştir ve bunlar içinde de bronzdan yapılananlar önemli sayıdadır.
Eserlerin küçük boyutlarda olmaları ve birçok yangın görmelerine karşın korunabilmeleri bronz yapımların özgün niteliklerindendir. Kurşun ucuz olduğu için özellikle erken dönemlerde bol olarak kullanılmıştır. Figürin yapımında kullanılan malzemelerin en önemlisi bronzdur. Küçük kabartmalarda ise bronzun yanı sıra diğer malzemeler de kullanılmıştır. Bu figürlerde sürekli tek yönlü görünüş (Frontalite) egemendir. Bugün ele geçen bronz figürinlerin çoğu, üçayak kazanların kulp yerine kullanılan tutacağı ve süsleme elemanıdır.
Erken dönemlerde değişik metallere bakır, bazen de kalay karıştırıldığına tanık olunur. Bazı örneklerde ise alttaki ağaç öz üzerine levhalar çekiçle vurularak yerleştirilmiştir. Bununla beraber eserlerin çoğu, yumuşak döküm ve kalıplama sonucu elde edilmişlerdir. Grek heykel sanatının resimsel özelliklerinin tümüne sahip bronz figürinler, her dönemden ele geçmiştir. Bunlar arasındaki bazı kaliteli yapıtlar ise, kronolojik dizi açısından da önem taşımaktadır.
Kaynak: Antik Anadolu Madenciliği
