Define arayanların ellerine beklenmeyen yerden ummadıkları haritalar gelir, geçer. Bu haritalara şüpheyle yaklaşmalıdır. Gerçeği ile sahtesini ayırmak çok zor ve büyük şans işidir. Bu haritaların çoğu sahtekarlar tarafından çizilip, eskitilip para karşılığı meraklı arkadaşlara kazık için satılır. Onun için çok dikkatli olun. Her haritaya atlanmamalı. Emin olmadığınız haritalara çok şüpheci yaklaşmalısınız. Herkes harita yapabilir. Yeter ki biraz bilgi ve hayal gücü olsun. Haritayı eskitmek zaman alabilir. Ama her zaman pazarlanacak sahtekar haritaları vardır!
Harita alınacaksa mutlaka harita tekniklerinden anlayan birine danışılmalıdır. Bilen biri sahte ile gerçek haritayı anlar. Harita gerçekte ikinci aşama çözme kısmıdır. Haritayı arazide yönüne koyup işaretler saptamak işi bilen için oldukça basit bir süreçtir.
Harita okumak ise başlı başına bir sanattır. Bilgi, beceri ve deneyim ister. Herkes harita okuyamaz. Her defineci haritayı çözemez. Önemli olan haritanın çözülmesi değil doğru çözülmesidir. Tabiri caizse taşları yerine oturtmaktır.Haritayı çözemiyorsanız bu işten anlayan bir define araştırmacısına çözdürmelisiniz. İz ve işaretlerin neler ifade ettiğini çözmek önemlidir.
Burada hemen ana işaret ve izlerin çözümlenmesi lazım. Gözle inceleme burada bir kat daha önem kazanır.İyi gözlem yapamadıysanız harita bilginizde zayıfsa mutlaka yanlış yer kazacaksınız demektir. Bu riske girmeyiniz, heyecanınızı boşa harcamayınız. Haritaların hangi dönemde çizildiğini harita üzerindeki işaret ve izlerden anlaşılır. Dönemi belirledikten sonra doğanın aşınma ve yıpranması kuralının hesaplanması gerekir.
Doğadaki her varlık su, güneş ve rüzgardan aşınma ve yıpranmaya uğrayacağı bir fizik kuralıdır. Dönem içinde bu yıpranma, bozulma, göçme, heyelan vesaire olayların yerine göre değerlendirilmesi gerekir. Harita gerçekten eski bir harita ise haritadaki bazı iz ve işaretlere ulaşılamayacaktır. Çünkü bazı izler yok olmuş veya yok olacak kadar aşınmış ve yıpranmış olacaktır. Bu durum profesyonel bir defineci için o kadar da önemli değildir. Çünkü bazı iz ve işaretler çabuk yok olmaz ve tek değildir.
Haritalar her ne kadar eski olursa olsun, her ne kadar ilkel olursa olsun doğanın belli bir bölümü küçültülmüştür. Doğayı bir türlü bir bütün olarak ele alarak inceleme ve etüt etmelisiniz. Sizce neler yok olmuş olabilir ? sorusunu kendinize sormalısınız. Haritanın bölgesi bilinmiyor ise bence o harita hiçbir işe yaramaz. Çünkü haritayı doğaya uyduramayacak, doğa hakkında bilgi edinilemeyecektir. Profesyonel define avcısı veya işi gözlemleme yapamıyorsanız doğayı bir anlık görmekte işe yaramayacaktır.
Haritalarda diğer bir kural bir bölgeyi küçülterek çizmektir. Yani günümüz 1 / 5.000 veya 1 / 10.000 ölçekli haritalara benzerler. Eğer bölge biliniyorsa o bölgenin 1 / 5.000 ölçekli haritasını alıp üst üste çakıştırılmasında fayda vardır. Bu durum eski haritanın günümüz haritası ile benzerlik içerecektir. Her ne kadar amaç ve ölçekleri farklıda olsa size bazı bilgiler verecektir. Denemenin fayda sağlayacağından eminim.
Haritalarda dikkat edilmesi gereken diğer bir hususta harita üzerindeki iz ve işaretlerin ne anlama geldiğinin doğru bilinmesidir. Eğer haritalardaki işaretleri bilemiyorsanız mutlaka bir uzmandan yardım alınız. Bu size başarı sağlamada yardımcı olacaktır. Hedefinize ulaşamamış iseniz boşu boşuna kazı yapmayınız. Bu size para, zaman, emek gibi faktörlerin boşa gitmesi ile bıkkınlık ve hırs getirir.
Olayı profesyonelce yaklaşmada fayda vardır. Hiçbir iş basit değildir. O halde olayı basite indirmeyip üzerinde titizlikle çalışınız.
