Define Kanunu
Define, uzun zaman öncesinde gömülmüş ve ya saklanmış ve sahibinin kesin olarak bulunmadığı değerli eşyalara denir. Ülkemiz geçmişte birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır ve yer altında bu uygarlıkların hazinelerini taşımaktadır. Bu hazineler ve tarihi eserler, insanlar tarafından kaçak yollarla ve ya bilirkişilerce ortaya çıkarılmaktadır. Definenin ortaya çıkartılması bilinçli olarak da yapılabilir bilinçsiz olarak da yapılabilir. Örneğin inşaat temeli kazısı sırasında da ortaya çıkabilir ya da toprak kayması gibi tabiat olayları sonucunda da ortaya çıkabilir. Define kanunun amacı da kanunlara aykırı yapılan define aramalarının önüne geçmek ve tarihi eserleri korumaktır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 63.Maddesine göre devlet tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlamak amacıyla destekleyici ve teşvik edici tedbirler almakla yükümlüdür.
Bu kanuna göre;
– İzin verilen yerler dışında define aramalarında uyulacak kurallar belirlenir.
– Bu kanunla define arama ruhsatı verilerek, aramanın nasıl ve nerde yapılacağı, define arayan kişiye tanınan haklar belirtilir.
Define aramak için müracaat şartları;
– Define aranacak alanın harita veya kroki çizimi onaylı bir şekilde yaptırılacak.
– Define aranacak alanın fotoğrafları çekilip hazırlanacak.
– Define aranacak alan şahısa aitse izin belgesi ile izin alınacak.
– Define aranacak yer 100 m2 geçemeyeceği için harita veya krokide işaretleme yapılır.
– Define aramaya uygunluğu en yakın müze müdürlüğünce tespit ettirilmeli.
– Müze müdürlüğünce uygun görülürse arama ruhsatı verilir.
– Define araması en yakın müze müdürlüğü tarafından görevlendirilen yetkili kişi başkanlığında yapılır.
– Define araması sırasında oluşacak zarar ve kazı alanının eski haline getirilmesi kazı yapan kişi tarafından karşılanır.
– Define arama yerine gidecek teftiş kurulunun harcı arama yapan kişi tarafından ödenir.
– Çalışmalar, görevliler ve kazı yapan kişi tarafından günü gününe tespit edilir ve imza altına alınır.
– Define araması herhangi bir olumsuz durum karşısında mevzuat hükümlerince durdurulduğu vakit, bladzijde arama yapan kişi hiçbir hak talep edemez.
– Define aramaları sırasında kültür ve tabiat varlığı tespit edildiğinde arama durdurulup bu durum ilgili bakanlığa haber verilir.
– Define arayan kişinin kültür ve tabiat varlıkları üzerinde hiçbir hakkı bulunmamaktadır.
Define bulan kişi;
– ilgililere durumu bildirmelidir.
– Define bulan kişi defineyi bulduğu yerde mülkiyet sahipliği yoksa defineden bir hak kazanamaz.
– Defineyi bulan kişi definenin değerinin yarısını geçmeyecek bir ödül hakkı kazanır.
– Define kamuya ait bir yerde taşınır veya taşınmaz durumunda ya da deniz altında bulunursa mülkiyeti devlete ait olur.
– Kamuya ait alanda сиалис купить define bulan kişinin devletten ikramiye isteme hakkına sahiptir.
Sonuç olarak ;
Bu makale de define kavramı ve define ile ilgili kanun ve haklardan bahsedilmiştir. Define eski zamanlardan kalan taşınabilir veya taşınamaz durumda olan toprak altında veya bir şey içinde gizli kalmış olan sahibi bilinmeyen bir tarihi eser niteliğinde ya da değerli bir eşyadır. Türk Medeni hukukuna göre definenin sahibi, definenin gömülü olduğu veya saklanan şeyin sahibidir. Defineyi bulan sahibi değilse ancak sahibinden definenin değerinin yarısı kadar bir ödül isteyebilir. Bu ödül define sahibinden alacak hakkıdır.
Define her ne kadar özel kişilerin mülkiyetinde bulunması halinde onlara ait olsa da Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kanunu ile bu özel mülkiyet üzerinde sınırlamalar getirilmiştir. Eğer bulunan define kültür ve tabiat varlığı sınıfında ise devletin denetimi ve gözetimi altındadır. Defineyi bulan kişi define üzerinde izinsiz bir şey yapamaz. Devlet bu defineyi müzelerde sergilemek üzere satın alabilir ve bulan kişiyi ödüllendirebilir. Defineyi bulduğu halde saklayan kişiler hiçbir şekilde ödüllendirilmezler ve kanuna aykırı bir tutum sergilemiş olurlar.
